Wady wymowy i zgryzu- czy coś je łączy?
Wady wymowy i zgryzu są często poruszanymi tematami na tym blogu. Trudno się dziwić – dotyczą one w końcu wielu moich pacjentów i bardzo często idą ze sobą w parze.
Wady wymowy
Z punktu widzenia biomechaniki jednoczesne istnienie wady wymowy i zgryzu wydaje się być oczywiste. Na przykład jeśli nasze podniebienie jest na tyle wąskie, że nie mieści się na nim język, to inaczej będziemy wypowiadać niektóre głoski. O pozycji języka pisałam TUTAJ.
Niezmiernie cieszy mnie fakt, że standardem leczenia ortodontycznego staje się zarówno wizyta u logopedy, jak i u fizjoterapeuty stomatologicznego.
Wady wymowy i zgryzu- korelacja w badaniach
W 2015 Roku w Brazylii (język ojczysty: portugalski) przeprowadzono badanie na grupie 547 uczniów szkoły podstawowej (7-13 lat). Oceniono pozycję języka, tor oddechowy, jakość mowy. Zbadano także parametry ortodontyczne (klasyfikacja Angle’a, overjet, overbite, zgryz krzyżowy tylny).
Wady wymowy- wnioski z brazylijskiego badania
U dzieci ze zgryzem krzyżowym tylnym i otwartym przednim wady wymowy występowały najczęściej. Co jasne, towarzyszyło im też nieprawidłowe ułożenie języka w jamie ustnej oraz ustny lub ustno-nosowy tor oddechowy. Dzieci ze zgryzem krzyżowym tylnym są o 77% bardziej narażone na wady wymowy!!!
Następnie zgryz głęboki oznacza o 61% większe prawdopodobieństwo posiadania języka w prawidłowej pozycji w porównaniu do normalnego nagryzu. Ten rodzaj zgryzu niejako „chroni” przed wadami wymowy!
Obecność zgryzu otwartego przedniego oznacza ponad 2x większą częstość występowania zmiany położenia języka.
Podsumowując, ponad 1/3 dzieci spośród wszystkich badanych miała nieprawidłową pozycję języka. Zniekształcenia mowy stwierdzono u 31,4%. Większość dzieci ze zmienioną pozycją języka i wadami wymowy była w wieku od 7 do 10 lat.
Badania dotyczące terapii miofunkcjonalnej
W innym badaniu 115 pacjentów w wieku 8-36 lat zgłaszających się do leczenia ortodontycznego oceniono pod kątem nieprawidłowości w produkcji dźwięków mowy. Wyniki wykazały, że 71 (62%) badanych popełnia błędy artykulacyjne, szczególnie przy dźwiękach /s/ i /t/. Zgryz otwarty (>2 mm) był kluczowym czynnikiem powodującym wady wymowy. Im poważniejsza wada zgryzu, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia błędów w brzmieniu mowy.
Terapia miofunkcjonalna (OMT) jest kluczowa w usprawnianiu funkcji całego aparatu mowy. W badaniu Claire Van Dyck i wsp. wykazali, że terapia miofunkcjonalna u dzieci z wadą zgryzu poprawiła ułożenie języka w spoczynku, podczas połykania oraz zwiększyła jego siłę, ale nie była w stanie poprawić artykulacji niektórych fonemów, co sugeruje, że wielodyscyplinarne (!!) leczenie, w tym korekcja ortodontyczna, jest niezbędne do pełnego rozwiązania problemu. W związku z tym często samo działanie logopedyczne i fizjoterapeutyczne w wadach wymowy nie wystarczy- konieczna jest interwencja ortodontyczna. I odwrotnie- ortodoncja bez pracy logopedy i fizjoterapeuty może nie przynieść pożądanych i trwałych efektów.